تولید انواع سلفون: از مواد اولیه تا کاربردهای گسترده

تولید انواع سلفون، سلفون، نامی آشنا در دنیای بسته بندی، به عنوان یک فیلم نازک و شفاف، نقشی کلیدی در حفظ کیفیت، افزایش ماندگاری و جذابیت بصری محصولات ایفا می‌کند. اما سلفون تنها یک نوع نیست و انواع مختلفی از آن با خواص و کاربردهای متنوع تولید می‌شود. در این متن جامع، به بررسی فرآیند تولید انواع سلفون، مواد اولیه، روش‌های تولید، ویژگی‌ها و کاربردهای هر نوع پرداخته خواهد شد.

1. سلفون چیست؟

سلفون (Cellophane) در اصل به نوعی فیلم نازک و شفاف اطلاق می‌شود که از سلولز بازسازی شده ساخته می‌شود. سلولز یک پلی‌ساکارید طبیعی است که از دیواره سلولی گیاهان به دست می‌آید. سلفون اصلی به دلیل منشاء طبیعی خود، قابلیت تجزیه‌پذیری زیستی دارد و به عنوان یک جایگزین سازگار با محیط زیست برای پلاستیک‌های سنتی شناخته می‌شود.

با گذشت زمان و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، اصطلاح “سلفون” به طور کلی برای انواع فیلم‌های پلاستیکی نازک و شفاف نیز به کار برده می‌شود، حتی اگر از مواد اولیه غیر سلولزی ساخته شده باشند. این امر به دلیل شباهت ظاهری و کاربردهای مشابه این فیلم‌ها با سلفون اصلی است.

2. انواع سلفون بر اساس ماده اولیه

سلفون‌ها را می‌توان بر اساس ماده اولیه مورد استفاده در تولید، به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

الف- سلفون سلولزی: این نوع، سلفون اصلی و کلاسیک است که از سلولز بازسازی شده تولید می‌شود.

ب- سلفون پلی پروپیلن (OPP, CPP): این نوع سلفون از پلی پروپیلن (PP) ساخته می‌شود و به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

ج- سلفون OPP (Oriented Polypropylene): این نوع سلفون در یک یا دو جهت کشیده می‌شود تا استحکام و شفافیت آن افزایش یابد.

د- سلفون CPP (Cast Polypropylene): این نوع سلفون با فرآیند ریخته‌گری تولید می‌شود و انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به OPP دارد.

ه- سلفون پلی اتیلن (PE): این نوع سلفون از پلی اتیلن (PE) ساخته می‌شود و معمولاً برای بسته بندی مواد غذایی و صنعتی استفاده می‌شود.

ی- سلفون پلی استر (PET): این نوع سلفون از پلی اتیلن ترفتالات (PET) ساخته می‌شود و به دلیل استحکام و مقاومت حرارتی بالا، در کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3. فرآیند تولید سلفون سلولزی

فرآیند تولید سلفون سلولزی شامل مراحل زیر است:

– آماده سازی پالپ سلولز: ابتدا، پالپ سلولز (که معمولاً از چوب، پنبه یا سایر منابع گیاهی به دست می‌آید) با استفاده از مواد شیمیایی مانند سود سوزآور و دی سولفید کربن، فرآوری می‌شود تا محلولی به نام “ویسکوز” به دست آید.

– فیلتراسیون و هواگیری: ویسکوز به دست آمده باید به طور کامل فیلتر و هواگیری شود تا هرگونه ذرات معلق یا حباب هوا از آن خارج شود.

– اکستروژن: ویسکوز فیلتر شده از طریق یک شکاف باریک (die) به داخل یک حمام اسیدی اکسترود می‌شود. در این حمام، سلولز بازسازی شده و به شکل یک فیلم نازک در می‌آید.

– شستشو و سفیدکاری: فیلم سلولزی تشکیل شده باید به طور کامل شسته شود تا اسید و سایر مواد شیمیایی باقیمانده از آن جدا شوند. در این مرحله، ممکن است از مواد سفید کننده نیز برای افزایش شفافیت فیلم استفاده شود.

– گلیسیرینه کردن: برای افزایش انعطاف‌پذیری و جلوگیری از شکنندگی فیلم، آن را در محلول گلیسیرین غوطه‌ور می‌کنند.

– خشک کردن: فیلم گلیسیرینه شده از طریق یک تونل خشک کن عبور داده می‌شود تا رطوبت آن کاهش یابد.

– روکش دهی (اختیاری): در صورت نیاز، می‌توان فیلم را با لایه‌های محافظتی مانند لاک‌های ضد رطوبت یا ضد اشعه ماوراء بنفش پوشاند.

– رول کردن: در نهایت، فیلم سلفون به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود و برای برش و بسته بندی به کارخانه‌های بسته بندی ارسال می‌شود.

4. فرآیند تولید سلفون پلی پروپیلن (OPP, CPP)

تولید سلفون پلی پروپیلن (PP) شامل دو روش اصلی است:

 تولید سلفون OPP (Oriented Polypropylene):

– اکستروژن: گرانول‌های پلی پروپیلن ذوب شده از طریق یک die خارج می‌شوند تا یک فیلم اولیه تشکیل شود.

– جهت دهی (Orientation): فیلم اولیه از طریق یک سری غلتک‌های گرم عبور داده می‌شود که با سرعت‌های مختلف می‌چرخند. این فرآیند باعث کشیده شدن فیلم در یک یا دو جهت (تک محوری یا دو محوری) می‌شود. جهت دهی باعث افزایش استحکام، شفافیت و مقاومت فیلم در برابر پارگی می‌شود.

– خنک کردن: فیلم جهت دهی شده به سرعت خنک می‌شود تا ساختار آن تثبیت شود.

– روکش دهی (اختیاری): در صورت نیاز، می‌توان فیلم را با لایه‌های محافظتی مانند لاک‌های حرارتی یا لاک‌های ضد رطوبت پوشاند.

– رول کردن: در نهایت، فیلم سلفون OPP به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود.

 تولید سلفون CPP (Cast Polypropylene):

– اکستروژن ریخته گری (Cast Extrusion): گرانول‌های پلی پروپیلن ذوب شده از طریق یک die به صورت یک لایه نازک روی یک غلتک خنک کننده ریخته می‌شوند.

– خنک کردن: فیلم به سرعت خنک می‌شود تا ساختار آن تثبیت شود.

– روکش دهی (اختیاری): در صورت نیاز، می‌توان فیلم را با لایه‌های محافظتی پوشاند.

– رول کردن: در نهایت، فیلم سلفون CPP به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود.

5. فرآیند تولید سلفون پلی اتیلن (PE)

تولید سلفون پلی اتیلن (PE) معمولاً از طریق فرآیند اکستروژن فیلم انجام می‌شود:

– اکستروژن: گرانول‌های پلی اتیلن ذوب شده از طریق یک die حلقوی (Annular Die) خارج می‌شوند تا یک لوله پلاستیکی تشکیل شود.

– دمیدن (Blowing): هوای فشرده به داخل لوله پلاستیکی دمیده می‌شود تا قطر آن افزایش یابد و فیلم نازک‌تر شود.

– خنک کردن: فیلم دمیده شده به سرعت خنک می‌شود تا ساختار آن تثبیت شود.

– تا کردن: فیلم خنک شده از میان غلتک‌ها عبور داده می‌شود تا به صورت یک لایه مسطح تا شود.

– رول کردن: در نهایت، فیلم سلفون PE به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود.

6. فرآیند تولید سلفون پلی استر (PET)

تولید سلفون پلی استر (PET) معمولاً شامل مراحل زیر است:

– پلیمریزاسیون: ابتدا، مواد اولیه (معمولاً دی متیل ترفتالات و اتیلن گلیکول) با هم واکنش داده و پلی استر (PET) تولید می‌شود.

– اکستروژن: پلی استر ذوب شده از طریق یک die خارج می‌شود تا یک فیلم اولیه تشکیل شود.

– جهت دهی (Orientation): فیلم اولیه در دو جهت (دو محوری) کشیده می‌شود تا استحکام و شفافیت آن افزایش یابد.

– تثبیت حرارتی (Heat Setting): فیلم جهت دهی شده در دمای بالا تثبیت می‌شود تا ابعاد آن ثابت بماند و از انقباض آن در دماهای بالا جلوگیری شود.

– روکش دهی (اختیاری): در صورت نیاز، می‌توان فیلم را با لایه‌های محافظتی مانند لاک‌های ضد UV یا لاک‌های فلزی پوشاند.

– رول کردن: در نهایت، فیلم سلفون PET به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود.

7. کاربردهای انواع سلفون

انواع سلفون در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارند، از جمله:

الف- بسته بندی مواد غذایی: سلفون‌ها برای بسته بندی انواع مواد غذایی مانند شیرینی، شکلات، آجیل، خشکبار، نان، میوه و سبزیجات استفاده می‌شوند.

ب- بسته بندی محصولات بهداشتی و آرایشی: سلفون‌ها برای بسته بندی انواع محصولات بهداشتی و آرایشی مانند صابون، شامپو، کرم، لوسیون و لوازم آرایشی استفاده می‌شوند.

ج- بسته بندی محصولات دارویی: سلفون‌ها برای بسته بندی انواع قرص، کپسول، پماد و سایر محصولات دارویی استفاده می‌شوند.

د- بسته بندی محصولات صنعتی: سلفون‌ها برای بسته بندی انواع قطعات یدکی، ابزارآلات، لوازم التحریر و سایر محصولات صنعتی استفاده می‌شوند.

ه- چاپ و تبلیغات: سلفون‌ها به عنوان مواد پایه برای چاپ انواع برچسب، پوستر، بنر و سایر محصولات تبلیغاتی استفاده می‌شوند.

ی- گل آرایی و تزئینات: سلفون‌ها برای گل آرایی و تزئینات مختلف استفاده می‌شوند.

و- لمینت: سلفون‌ها به عنوان لایه لمینت برای افزایش مقاومت و زیبایی سطوح مختلف استفاده می‌شوند.

8. نکات مهم در انتخاب سلفون مناسب

انتخاب نوع مناسب سلفون برای یک کاربرد خاص، نیازمند در نظر گرفتن عوامل مختلفی است، از جمله:

– نوع محصول: نوع محصولی که قرار است بسته بندی شود، تعیین کننده بسیاری از ویژگی‌های مورد نیاز سلفون است. برای مثال، برای بسته بندی مواد غذایی، باید از سلفون‌هایی استفاده شود که دارای مجوز بهداشتی باشند و از نفوذ رطوبت و اکسیژن جلوگیری کنند.

– شرایط نگهداری: شرایط نگهداری محصول (مانند دما، رطوبت و نور) نیز بر انتخاب سلفون تاثیرگذار است. برای مثال، برای محصولاتی که باید در دمای پایین نگهداری شوند، باید از سلفون‌هایی استفاده شود که مقاومت حرارتی بالایی داشته باشند.

– روش بسته بندی: روش بسته بندی (مانند بسته بندی دستی، بسته بندی با دستگاه) نیز بر انتخاب سلفون تاثیرگذار است. برای مثال، برای بسته بندی با دستگاه، باید از سلفون‌هایی استفاده شود که قابلیت دوخت حرارتی داشته باشند.

– هزینه: هزینه سلفون نیز یک عامل مهم در انتخاب آن است. باید با توجه به بودجه موجود، سلفونی را انتخاب کرد که علاوه بر داشتن ویژگی‌های مورد نیاز، قیمت مناسبی نیز داشته باشد.

– ملاحظات زیست محیطی: در صورت امکان، بهتر است از سلفون‌های قابل تجزیه‌پذیری زیستی یا سلفون‌های بازیافتی استفاده شود تا به حفظ محیط زیست کمک شود.

9. آینده سلفون

صنعت سلفون به طور مداوم در حال توسعه و نوآوری است. انتظار می‌رود در آینده، شاهد پیشرفت‌های بیشتری در زمینه تولید سلفون‌های با عملکرد بالا. سلفون‌های زیست تخریب پذیر و سلفون‌های هوشمند باشیم. سلفون‌های هوشمند می‌توانند با استفاده از فناوری‌های نانو و حسگرها. اطلاعات مربوط به شرایط نگهداری محصول را به طور لحظه‌ای جمع آوری و ارسال کنند. و به بهبود کیفیت و ایمنی محصولات کمک کنند.

در مجموع. سلفون‌ها به عنوان یکی از مهمترین مواد بسته بندی. نقشی حیاتی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. با شناخت انواع مختلف سلفون. ویژگی‌ها و کاربردهای آنها. می‌توان انتخاب آگاهانه‌تری در زمینه بسته بندی محصولات داشت. و از مزایای این ماده پرکاربرد به نحو احسن بهره‌مند شد.